Muzej

Narodni muzej u Aranđelovcu čuva i izlaže brojne eksponate iz oblasti paleontologije, arheologije, etnologije, istorije i istorije umetnosti, kao svedočanstva materijalne i duhovne kulture koja se razvijala na prostorima ovog dela Šumadije. Pored stalne izložbene postavke koja svedoči o prošlosti grada i okoline od kamenog doba do dvadesetog veka, posetioci u Muzeju mogu videti i izložbu sjajnih ostvarenja savremene umetničke keramike.

Od 2. marta 2011. posetioci mogu videti novu stalnu postavku, pod nazivom “Milenijumi“. Postavka vas vodi kroz milenijume u kojima je područje opština Aranđelovac i Topola kontinuirano naseljavano. Najstariji izloženi predmeti govore o životu neandertalskog čoveka. Radi se o oruđu pronađenom u pećini Risovači. Na velikim ploterima možete videti prikaz stepe sa vrstama sisara koje su živeli u starijem kamenom dobu u ovim krajevima, kao i slike koje prikazuju život neandertalskog čoveka. Centralno mesto paleontološkog dela postavke zauzima kostur pećinskog medveda. Arheološki deo postavke nas vodi kroz mlađe kameno doba (6. i 5. milenijum p.n.e.), sa predmetima starčevačke i vinčanske kulture. Možete videti osam milenijuma staru keramičku posudu, antropomorfne figurine, keramičku posudu staru 32 veka i još mnogo toga. Postavka nas vodi i kroz bakarno, bronzano i gvozdeno doba. Izloženi su predmeti pronađeni u keltskim nekropolama, koji dokazuju trajnije naseljavanje Kelta i u unutrašnjosti današnje Srbije. Antička kultura je prikazana kroz izložene rimske stubove i kamenog lava iz antičkog perioda. U okolini Aranđelovca i Topole registrovano je 26 kasnoantičkih lokaliteta, a većinu čine ostaci rimskih seoskih vila.

Deo postavke čini lapidarijum, u kome su izloženi srednjovekovni nadgrobni spomenici i fragmenti srednjovekovnih crkava i manastira. Među izloženim spomenicima je i spomenik iz XIV/XV veka, koji ukazuje na postojanje do sada nepoznate srpske vlasteoske porodice Živčić (braća Mildrug, Dobruj i Plnoša). Veći deo natpisa je raščitan, i iznenađuje do sada nepoznatom kaznom izvršenom nad počiniocem ubistva dva brata.

Novija istorija pokriva oba srpska ustanka. Među izloženim oružjem se nalazi i originalna puška Tanaska Rajića. Možete videti i zaboravljenu prangiju, kojom su ustanici obeležavali svoje pobede. Deo postavke koji seodnosi na Prvi i Drugi svetski rat prikazuje opremu solunskog i austro-ugarskog vojnika, ali i veliki broj pušaka i mitraljeza. Dok su se vodili ratovi, život na selu je tekao svojim tokom.

U etnografskom delu postavke možete videti rekonstrukciju ognjišta, tipove šumadijskog graditeljstva, predmete koje su koristili ratari i stočari, ali i stare zanate karakteristične za naš kraj: opančarski, ćurčijski i abadžijsko-terzijski. Najnovija istorija se odnosi na razvoj grada Aranđelovca i Bukovičke banje, koja ove godine slavi veliki jubilej – dva veka postojanja. Osim fotografija starog Aranđelovca i Bukovičke banje, možete videti i saobraćajne dozvole za fijaker, banjsku čašu iz 30-ih godina prošlog veka, fotoaparat iz 1931, skamiju i prikazane znamenite ličnosti ovog kraja. Izložba je obogaćena veoma informativnim i ilustrativnim opštim legendama, koje omogućavaju posetiocima da sami obiđu postavku, a na raspolaganju su vam i naši vodiči i kustosi, ukoliko želite stručno vođenje kroz postavku.

U pripremi je dopunski edukativni i radionički program, koji će postavku i vašu posetu učiniti interaktivnom i, nadamo se, još interesantnijom.